Proektuko jarduerak
Hamaika jardueraren bidez hobetu daiteke gizartea edo ingurua, eta zaila izan daiteke nondik hasi erabakitzea. Ez dago aukera zuzen eta posible bakarra; kontrara, garrantzitsuena da jarduera horiek bilatzen duten hobekuntza lortzen laguntzea. Proiektuan zer jarduera sartu erabakitzeko modu on bat honako metodologia hauetako bat aukeratzea izan daiteke:
(1) Materiala entregatzea: materiala, elikadura.
(2) Konpainia edo taldekatzea: prestakuntza, aisialdia.
(3) Sentsibilizazioa: herritarrak, politikariak, enpresak.
(4) Ingurunea zaintzea.
(5) Kultura– edo kirol-ekitaldiak antolatzea.
Hobekien egokitzen diren jardueren ideia orokor bat izan ondoren (bat eta hiru artekoak nahiko, hasteko), xehetasunez diseinatzea da hurrengoa. Horretarako, web orrialdean txantiloi erabilgarriak aurkituko dituzu, eta hurrengo atalean zeharkako ikuspegien garrantzia jorratuko dugu.
Zeharkako ikuspegiak sartzea.
Jarduera guztietan eta barne-kudeaketan, alderdi komun batzuk egongo dira, eta arreta jarri beharko litzaieke beti. Zeharkako ikuspegi gisa ezagutzen dira. Funtsezko lau ikuspegi azpimarratu nahi ditugu komunitate-proiektuetarako.
Aniztasunarekiko arreta. Era guztietako dibertsitate funtzionalak aurki daitezke proiektuan, bai boluntarioak koordinatzerakoan, bai hartzaileak artatzerakoan. Proiektu komunitario batean, baliabideak mugatuak izango dira, eta jakin behar da beti egongo direla oztopoak pertsona batzuentzat, baina ahalik eta gehien murrizten saia daitezke.
Oztopo horiek murrizteko modu bat da pentsatu eta gogoetatzea; proiektua diseinatzerakoan, zer-nolako erronkak ager daitezkeen. Proiektuaren helburuen araberakoa izango da, baina kontuan hartu behar da pertsona guztiek gaitasun kognitibo, mugikortasun eta komunikazio desberdinak dituztela. Ideia-erauntsi bat, oztopo posibleak eta horien konponbidea planteatzen dituena, oso erabilgarria izan daiteke. Era berean, garrantzitsua da konpondu gabe geratuko diren mugez jabetzea. Prozesu horretan askotariko talde bat izateak errazagoa izaten lagunduko du.
Zeharkako beste ikuspegi bat kultura-aniztasuna da. Kultura askorentzat barneratzailea izango den proiektu bat sortzea erronka handia da, eta luze jo dezake horrek, baina abiapuntu posible bat ingurune eleanitz bat sortzea izan daiteke, ama-hizkuntza desberdinak dituzten pertsonen arteko komunikazioa errazteko.
Estrategia eleaniztunak funtsezkoak izan daitezke, adibidez, hainbat hizkuntza erabiltzea ohikoa den tokietan egiten diren proiektuetan, hala nola Euskadin, Nafarroan, Asturiasen, Galizian, Katalunian, besteak beste. Eta, batez ere, munduko hainbat lekutatik etorritako atzerritar jatorriko biztanleak dauden eremuetan.
Pertsona batek bere lehenengo hizkuntza hitz egiten ez duenean, sarri-askotan ezin du nahi duen guztia adierazi, eta, horren ondorioz (1), hartzailea bada, ezin zaio benetan behar duen laguntza eman. (2) Boluntarioa bada, ez da taldearen parte sentituko eta frustrazioa sentituko baitu bere lana ahal bezain ondo egin ezin duelako.
Gure ustez funtsezkoa den hirugarren ikuspegi bat berdintasuna da. Proiektuak aukera berdinak eskaini behar dizkie pertsona guztiei. Egoerak egoera, desberdintasuna egon daiteke boluntario gisa parte hartzeko orduan (1) proiektuaren barruan bi talde daudenean, bata, dagoeneko elkar ezagutzen duten eta erabakiak hartzen ohituta dauden pertsonekin; eta bestea, proiektua interesatzen zaielako etortzen diren pertsona berriekin, baina jardueretara joatea baino eskatzen ez zaienekin. (2) Erantzukizunak banatzerakoan, koordinatzaileek aurreiritziekin eta modu inkontzientean jokatu ohi dute.
Berdintasuna ere zaindu behar da, proiektuak berezko duen xede-publikoari erantzuteko. Adibidez, batzuetan laguntza proiektuko pertsonek ezagutzen dituzten pertsonei bakarrik eman dakieke, eta ez komunitate osoari. Kasu horietan guztietan modu ekitatiboan lan egiteko, lidergo-estrategiak, genero-ikuspegia eta intersekzionalitatea aplikatuko ditugu. Horrez gain, garrantzitsua da etengabeko prestakuntza eta autoebaluazio ohiturak sustatzea.
Iraunkortasuna da jorratu nahi dugun azken ikuspegia. Proiektu jasangarritzat hartzen dugu ezarritako helburuak pertsonen ongizateari edo ingurumenari kalterik egin gabe lortu nahi dituena. Proiektu komunitario batek, behar espezifikoei erantzuteaz gain, guztion onura ere bilatzen badu, askoz ere babes instituzional handiagoa lortuko du, eta interes nahiz abegi handiagoa sortuko du herritarrengan.
